تانوما
زندگی با سرعت نور

اشاره :
تحول سریع و رو به رشد سرویس های ارتباطی موجب گرایش شرکت های ارائه دهنده خدمات ارتباطی پایه به استفاده از تکنولوژی جدید و پرسرعت برای پاسخگویی به نیازهای مشتریان خود شده است . بستر سیم مسی به دلیل داشتن
محدودیت های فراوان از جمله محدودیت فاصله و هزینه بالای اجرایی و نگهداری ، دیگر گزینه مناسبی برای روند رو به رشد به نظر نمی رسد . در نتیجه رویکرد جدید شرکت های مخابراتی در دنیا استفاده از فیبرنوری تا چند متری سرویس گیرنده است . در این نوشته ابتدا به شرح مختصر اصطلاحات رایج در شبکه دسترسی فیبرنوری و سپس سرویس های قابل ارائه ، کاربرد ها و مزایای آن خواهیم پرداخت .

انواع FTTH :
FTTH اصطلاحی برای توپولوژی های ارتباطی مختلف ارائه پهنای باند بر بستر فیبرنوری در بخش شبکه دسترسی مشترک است . در هر توپولوژی تجهیزات میانی و انتهایی شبکه ، نوع و مسافت بستر انتقال با ساختار دیگر تفاوت دارد . در نتیجه با توجه به محل آخرین نقطه تحویل فیبر این اصطلاح در کشورها و اپراتورها تغییر می کند . مشهورترین ساختارهای شبکه دسترسی بر پایه فیبرنوری عبارتند از :
(Fiber to the Node or Fiber to the Neighhborhhood ) FTTN : فیبرنوری از مرکز تا کافو نوری که در مکانی دورتر از محل مشترک قرار دارد کشیده شده و مسیر نسبتاً طولانی تری به وسیله سیم مسی به مشترک اتصال می یابد . پهنای باند توسط تکنولوژی ADSLتحویل مشترک می شود . امروزه FTTN به دلیل مشکلات بعد مسافت سیم مسی و در نتیجه کاهش چشمگیر پهنای باند گزینه چندان مناسبی محسوب نمی شود .
(Fiber to the Curb or Fiber to the Cabinet or Fiber to the Closet ) FTTE : فیبرنوری از مرکز تا نزدیکترین کافو نوری به مشترک کشیده شده و بقیه مسیر حداکثر سیصد متری به وسیله سیم مسی به مشترک سرویس داده می شود . پهنای باند توسط یکی از تکنولوژی های xDSL به مشترک تحویل می شود .
(Fiber tothe Buildinng or Fiber to the Basement or Fiber to the Business) FTTB
فیبرنوری از مرکز تا داخل ساختمان یا مجموعه مشترک کشیده شده و بقیه مسیر به وسیله سیم مسی به مشترک سرویس داده می شود . بهترین گزینه در این حالکت تحویل پهنای باند به مشترک با استفاده از تکنولوژی VDSL است .
(Fiber to the Distribution Point ) : FTTDp : فیبرنوری از مرکز تا تجهیز DPUi ( که معمولاً منبع تغذیه آن به صورت RPOEii ) در چند متری ساختمان / پست مشترک کشیده می شود و بقیه مسیر به وسیله مسی به مشترک سرویس داده می شود . پهنای باند توسط تکنولوژی VDSL تحویل مشترک می شود .
(Fiber to the/Antenna):FTTW/A فیبرنوری از مرکز تا تجهیز FTTW/A بسیار نزدیک به ساختمان / پست مشترک کشیده می شود و بقیه مسیر به وسیله تکنولوژی WiFiتا شعاع چند صد متری به مشترک سرویس داده می شود.
(Fiber to the Home or Fiber to the Premides) FTTH/FTTP : فیبرنوری از مرکز تا داخل منزل یا واحد مشترک کشیده شده و پهنای باند توسط تجهیز ONT به مشترک تحویل می شود . به عبارت بهتر فیبرنوری در تمام مسیر از مرکز مخابرات تا درون خانه مشترک جایگزین زوج سیم مسی می شود .
(Fiber to the Office ) FTTO فیبرنوری از مرکز تا محل دفتر مشترک که معمولاً اتاق سرور یا دیتا است کشیده شده و بقیه ارتباطات داخلی توسط تکنولوژی اترنت و کابل CAT6 یا نظایر آن برقرار می شود .
(Fiber to the Desktop or Fiber to the User ) FTTD/U : مشابه FTTO است با این تفاوت که فیبرنوری از اتاق کامپیوتر یا سرور تا پورت شبکه کامپیوتر یا لپ تاپ کاربر کشیده می شود .
( Fiber to the Mobile Network ) FTTM فیبرنوری از مرکز تا FemtoCell کشیده و ارتباط باند پهن از طریق تجهیزات تلفن همراه به مشترک تحویل می شود .

 

 

 

 

در توپولوژی های یاد شده ، هدف اصلی ارائه انواع خدمات ارتباطی اعم از صوت ، داده و تصویر بر یک بستر واحد است به نحوی که بتواند تمام نیازهای مشتری را با بالاترین سرعت و بهترین کیفیت مرتفع کند .
FTTH/B پیشرفته ترین ساختار برای ایجاد شبکه های ارتباطی نسل آینده است به نحوی که تا پایان سال 2014 بیش از 130 میلیون خانه در سراسر دنیا از مزایای آن بهره مند شده اند . تعداد مشترکان پهن باند در دنیا در سال 2016 در مجموع به 884 میلیون نفر iv رسیده است . گسترش شبکه فیبرنوری تا داخل خانه های مشترکین ممکن است در وهله اول پرهزینه تراز ادامه استفاده از بستر شبکه مسی موجود به نظر برسد . با این حال قابلیت اطمینان بالا ، هزینه های عملیاتی پایین تر ، صرف هزینه کمتر برای انرژی مصرفی شبکه و مهم تر از همه قابلیت ارائه پهنای باند نامحدود موجب شده گزینه جدید شرکت های ارائه دهنده خدمات ارتباطی در دنیا در بحث شبکه سازی دسترسی باشد .
پهنای باند بالا و متقارن ( سرعت یکسان آپلود و دانلود اطلاعات ) فرصتی استثنایی برای ارائه خدمات و کاربردهای جدید ایجاد کرده است . این سرویس ها می توانند کیفیت زندگی ما را به نحو چشمگیری ارتقاء داده و سود بیشتری نصیب شرکت های مخابراتی در راستای گسترش خدمات پایه کنند . سرعت تبادل داده در بستر فیبرنوری می تواند نامحدود باشد و همین باعث شده بهترین گزینه برای رفع نیاز های ارتباطی دهه های آینده باشد . فیبرنوری برخلاف مس در برابر پوسیدگی مقاوم بوده و توانایی انتقال داده در فاصله 60 کیلومتر و حتی بیشتر را بدون افت کیفیت دارد . از طرفی می توان هزاران کابل نوری را بدون نگرانی از اختلال امواج در کنار هم نصب کرد . FTTH به دلیل عدم استفاده از تجهیزات فعال در طول مسیر نسبت به خرابی مقاوم تر بوده و عیب یابی و رفع ایراد احتمالی در این تکنولوژی بسیار سریعتر و راحت تر از شبکه های مسی صورت می گیرد . در نتیجه هزینه های نگهداری و پشتیبانی شرکت های ارائه دهنده سرویس به نحو قابل ملاحظه ای کاهش می یابد .
از نظر مصرف کننده ، در اختیار داشتن حداقل Mbps 100 با استفاده از ساختار FTTH/B به معنی دانلود یک آلبوم کامل موسیقی در 5 دقیقه ، یک برنامه تلویزیونی ظرف مدت سی ثانیه و یک فیلم با کیفیت HD در تنها 7 دقیقه است . با اینحال باید تاکید شود که سرعت تنها مزیت این فن آوری به حساب نمی آید . بسیاری از خدمات کیفیت به مراتب بالاتری
در این بستر دارند و برخی دیگر از خدمات بدون این بستر قابلیت ارائه نخواهد داشت . ارائه خدمات پزشکی یا حفاظتی بدون تاخیر ، پایداری و کیفیت فوق العاده زیاد امکانپذیر نیست ، به طور مثال انجام اعمال جراحی از راه دور نیازمند سرویسی بدون وقفه و تصاویر با کیفیت بسیار بالا است که بدون استفاده از بستر مطمئنی مانند فیبرنوری غیر ممکن می نماید . از سوی دیگر رضایت مشتریان از خدمات ارتباطی بر پایه فیبرنوری به طور قابل ملاحظه ای افزایش یافته و منجر به وفاداری بیشتر آنان می شود .
روند رو به رشد نیازهای ارتباطی خانواده و هوشمند شدن تجهیزات خانگی دلیل دیگری برای گرایش به سمت استفاده از FTTH است . اگر یک خانواده چهار نفره را در نظر بگیریم ، هر یک از اعضای خانواده ممکن است تمایل به استفاده از سرویس هایی مانند تماشای ویدئو ، مکالمه تلفنی ، انجام تکالیف مدرسه ، بازی آنلاین ، استفاده از شبکه های اجتماعی ، کار از راه دور و اتصال تجهیزاتی مانند تلفن هوشمند ، کامپیوتر و تبلت خود به شبکه به صورت همزمان داشته باشند . از طرفی خدمات نسل جدید نظیر سیستم های حفاظتی خانگی ، اینترنت اشیاء ، تجهیزات خانه هوشمند روند رو به رشدی دارد که مطمئناً در چند سال آینده تکنولوژی xDSL با محدودیت های خاص خود جوابگوی این نیازها نخواهد بود و در نتیجه بهترین جایگزین با در نظر گرفتن تمامی مزایای آن FTTH است . به طور خلاصه می توان گفت سرویس های قابل ارائه به صورت همزمان بر بستر فیبرنوری عبارتند از :
اینترنت فوق پرسرعت بدون اتلاف وقت برای دانلود فیلم و نرم افزار و استفاده از شبکه های اجتماعی و سرویس های OTT بدون وقفه
·تلفن تصویری و ویدئو کنفرانس
·سیاحت و زیارت از راه دور
·آموزش و پزشکی از راه دور
·بازی و خرید آنلاین
·راه اندازی مطمئن کسب و کار خانگی
·بانکداری و دولت الکترونیک
·مشاهده و کنترل دوربین های مدار بسته از راه دور
اینترنت اشیا و کنترل تجهیزات برقی خانه یا محل کار از راه دور شامل
oتنظیم سیستم روشنایی
oتهویه مطبوع
oسنسورهای کنترلی ضد سرقت و حفاظت
oپرده و کرکره های هوشمند
oکنترل سیستم های اطفای حریق
oانجام تنظیمات تجهیزات آشپزخانه و...
·مشاهده برنامه های زنده یا آرشیو تلویزیونی ( IPTV ) با کیفیت HD و K4
·تماشای آنلاین فیلم و سریال های تلویزیونی ( VOD ) با کیفیت HD و K4
·کتاب و مطالب فرهنگی و هنری به صورت صوتی ( AOD ) و سایر سرویس های نسل آینده .

پیاده سازی FTTH از نظر اجتماعی ، اقتصادی و فنی مزایای بیشماری هم از نظر شرکت های اپراتور ارتباطی و هم از دید مصرف کننده دارد . مهمترین مزایای آنرا می توان به شرح زیر بر شمرد ،
Øمزیت های اقتصادی از نظر مشترک / سازنده ساختمان
Øافزایش ارزش افزوده و امکانات ملک
Øایجاد کسب و کارهای جدید مبتنی بر فن آوری
Øکاهش سرمایه گذاری و هزینه های مرتبط به سیم کشی و داکت کشی داخل ساختمان های بلند مرتبه و صرفه جویی در فضای مورد نیاز برای تاسیسات
Øدریافت سرویس های گوناگون ارتباطی در قالب یک بسته واحد
Øکاهش هزینه های عملیاتی و نگهداری خصوصا در اماکن اداری و تجاری
Øمزیت های اقتصادی از نظر شرکت ارائه دهنده سرویس FTTH
Øافزایش درآمد و بالا بردن ارزش اقتصادی شرکت
Øافزایش وفاداری و چسبندگی مشتری
Øارائه سرویس های متنوع و ارزش افزوده و به تبع آن افزایش رضایتمندی مشتری
Øبهبود برند با ارائه تکنولوژی برتر
Øبالا بردن توان رقابتی
Øبالابردن توان مشارکت با شرکت های تولید کننده محتوا
Øتسریع در زمان واگذاری سرویس و در نتیجه کسب سریعتر در آمد
Øاستفاده بهینه از منابع زیر زمینی موجود
Øامکان مشارکت با بنگاه های اقتصادی با اعمال سیاست برد – برد
Øایجاد پویایی و افزایش سطح دانش فنی کارکنان

مزیت های اجتماعی
کارآفرینی ، ایجاد اشتغال و کسب و کارهای جدید و نوآور خصوصاً در بخش ICT
افزایش سطح فرهنگ و دانش عمومی با ایجاد فرصت های برابر آموزشی
کاهش اتلاف وقت مردم به دلیل افزایش سرعت چشمگیر خدمات ارتباطی در مقایسه با سرویس های مبتنی بر سیم نظیر ADSL
کمک به کاهش ترافیک و در نتیجه کاهش آلودگی هوا و حفظ محیط زیست با افزایش سرویس ها و خدمات از راه دور
افزایش رضایتمندی عمومی از خدمات ارتباطی
حمایت از تولید کنندگان داخلی و بالا بردن تولید ناخالص ملی
مزیت های فنی برای شرکت های ارائه دهنده خدمات پایه
همگام شدن با سیستم های ارتباطی کشورهای پیشرفته
امکان ارائه سرویس های پایدار ، متنوع و جذاب ارتباطی با سرعت و کیفیت بالاتر بر روی یک بستر واحد
کیفیت بالا و پایداری بدون داشتن محدودیت و ملاحظاتی نظیر بعد مسافت ، نویز و شرایط آب و هوایی
سهولت نگهداری و پشتیبانی از شبکه دسترسی

شهر هوشمند ، چشم انداز آینده
رقابت بین شهرها ابعاد جدیدی یافته است . در بیشتر شهرها ، سرویس هایی نظیر حمل و نقل ، انرژی ، حفاظتی و امنیتی به کار گرفته شده ولی ارتباطی بینشان مشاهده نمی شود . در شهر هوشمند ، ساکنان ، سیستم ها و اطلاعات حمل و نقل به طور موثر و پایدار به هم مرتبط شده اند . شهرهای بزرگ به منظور مقابله با چالش های پیش رو ناگزیر به هوشمند شدن هستند و شهرهای کوچکتر به منظور حفظ ترکیب جمعیتی ، بالا بردن رفاه و موقعیت های اقتصادی نیازمند این ارتباط هستند . تنها فیبرنوری ظرفیت و قابلیت اطمینان برای ارسال اطلاعات لحظه ای وضعیت ترافیک به مثلا یک راننده آمبولانس ، کمک پزشکی فوری به فرد سالخورده در منزل ، ارسال اطلاعات درسی به دانش آموزان ، زمان ورود قطار یا اتوبوس بعدی به ایستگاه ، اطلاع از نزدیکترین محل برای پارک خودرو و مواردبی شمار دیگر را دارد.
دولت ها در شهر هوشمند می توانند با استفاده از داده های دریافتی ، موارد بی کفایتی و نقص را سریعتر ردیابی و مرتفع کنند و هزینه های برنامه ریزی و بکارگیری نیروها را به حداقل برسانند . کارمندان شاغل در بخش های مختلف خدمات شهری نیز می توانند به سهولت از طریق ارتباط ویدئویی با هم در تماس باشند و کار هم را به نحو مناسب پوشش دهند . در پایان خاطر نشان می سازد ، پیاده سازی شهر هوشمند توسط یک نهاد یا ارگان قابل انجام نیست و حمایت و همکاری نهادهای مختلفی را طلب می کند .

منبع:
https://eportal.tci.ir/%D8%AA%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%85%D8%A7